“Dank voor de uitnodiging, Comité 21 maart. Ik kom even bovendrijven. Mijn weken bestaan uit bezoeken, samenwerken met asielzoekers, mensen zonder een geldige verblijfsvergunning. Mensen die bijdragen aan de Nederlandse economie en uitgebuit worden. Met medeweten van, maar we vinden het makkelijk. Mensen die ingezet worden om werk te doen wat anderen niet willen doen. 

Normaal neem ik niet zelf het woord, maar laat ik juist mensen aan het woord die het betreft, praten met mensen, niet over mensen. Maar nu ik die witte Nederlander. Die tegen asielzoekers zou zijn. Die tegen humaniteit zou zijn. Tegen verbinden, mensen zien zoals ze zijn. En eigenlijk, me niet thuisvoelen in Nederland, zoals dat gaat. Maar wel blijven, want hier is werk te doen.

Hier in deze zaal gaat nu over het betuigen van solidariteit en over een oproep tot actie. Tegengeluid te geven. Mij uitspreken tegen het inperken van rechten en vrijheden. Over de rol van polarisatie en populistische strategieën.

Dagelijks zie ik de verdere uitsluiting en marginalisatie van kwetsbare groepen, specifiek ongedocumenteerden en afgewezen asielzoekers. Tegelijkertijd zie ik Amsterdam solidariteit. Maar ik ben nu hier, omdat ik ook Luttelgeest was. Waar ik mij uitsprak: Er is solidariteit. Je bent niet alleen. Weet dat er netwerken zijn in het land die niet zo denken als de huidige politiek. Wij willen jou de tools geven om je informatie te vinden. over jouw eigen positie en over ons, waar wij zijn. Hier in Amsterdam zijn er heel organisaties die jou steunen. Weet dat – ook al ben je nu in een voormalig vakantiepark – you are not alone.

Politiek.

In mei werd ik gewaarschuwd. De politiek zal je snel laten zien dat de rechten en vrijheden van maatschappelijke organisaties, burgers en actiegroepen ingeperkt wordt. Soms subtiel, soms openlijk, zo gaan die veranderingen. Mensen denken een vrijbrief te krijgen om los te gaan. Mensen onveilig te laten voelen.

Het versterken van polarisatie, het ondermijnen van solidariteit en het beperken van democratische processen is in gang gezet, dat zien we zeker. Ik heb ze op een rij gezet. en realiseer me dat informatie zo belangrijk wordt, met alle desinformatie die er aan komt. 

Het bewustzijn vergroten over de inperking van Rechten en Vrijheden, daar gaat het om. 

Wat is het dan:

Organisaties en Rechtszaken: Het recht van maatschappelijke organisaties om namens hun achterban rechtszaken te voeren wordt ingeperkt. Dit beperkt de juridische slagkracht van sociale bewegingen en ngo’s.

Subsidies: Subsidies voor maatschappelijke en culturele organisaties worden drastisch verminderd of volledig afgeschaft, waardoor belangrijke maatschappelijke dienstverlening of cultuur vanuit de grassroots onder druk komt te staan.

Recht op Demonstratie: Het recht om te demonstreren wordt beperkt. Beleidsvoorstellen wijzen op strengere regels naar aanleiding van “uit de hand lopende demonstraties”, zoals bij Extinction Rebellion bijvoorbeeld, of recent bij de Anti Genocide demonstraties. Alle activisten worden onder een noemer geplaatst, wat kan leiden tot beleidsmatige onderdrukking.

Terreurwetgeving: De definities van activisme en terrorisme schuiven dichter naar elkaar op. Sociale bewegingen, vooral uit het mondiale zuiden, kunnen onder deze wetgeving als terroristisch worden bestempeld. Publieke steun voor deze groepen wordt strafbaar gesteld.

Strenger Asielbeleid: “Het asielbeleid wordt het strengste ooit.” Er is sprake van maatregelen zoals het uitlezen van telefoons van asielzoekers en het strafbaar maken van hulp aan ongedocumenteerden. De weerstand tegen opvangcentra wordt structureel gevoed door de politiek.

Inmenging in Onderwijs: Politieke inmenging in het onderwijs wordt sterker. Voorlichtingsprogramma’s over klimaat en mensenrechten staan onder druk. Onderwijzers worden ontmoedigd om zich politiek uit te spreken.

Het kabinet kiest expliciet voor een koers die afwijkt van de poldertraditie en richt zich op een polariserende lijn: van Polderen naar Polarisatie.

Haatzaaien en Desinformatie: Er wordt actief verdeeldheid gezaaid tussen actiegroepen, ngo’s en vakbonden. Retoriek wordt ingezet om deze groepen tegen elkaar op te zetten.

Vakbonden: Het werk van vakbonden wordt bemoeilijkt door initiatieven zoals het afschaffen van collectieve arbeidsovereenkomsten (CAO’s). Dit verzwakt de positie van werknemers.

Samenwerking met Extreemrechts: Conservatieve denktanks en extreemrechtse organisaties krijgen een podium. Er zijn signalen van steun en financiering vanuit radicaal-rechtse netwerken, bijvoorbeeld gelieerd aan Victor Orbán.

Zondebokpolitiek: De regering maakt gebruik van zondebokpolitiek om groepen tegen elkaar op te zetten en gemeenschappelijke belangen te ondermijnen.

De mensen die ik in de azc’s spreek willen zich ontwikkelen. Er zijn echt veel mensen die hulp geven, ik heb er respect voor, maar ik ken ook mensen die gebruiken om zichzelf beter te voelen, zonder de ander vooruit te helpen. Wees daar bewust van. Het kan ook systemisch worden binnen de ngo wereld.

Nederland heeft een complexe verhouding met hulpverlening en inclusie. Het verheerlijken van vrijwilligerswerk en de impliciete verwachting dat degene die hulp ontvangt zich dankbaar opstelt, is een ongelijke dynamiek. Het is een patroon dat niet alleen zichtbaar is in hoe Nederland omgaat met vluchtelingen, maar ook in bredere sociale systemen. Het is systemisch geworden. 

“Je moet dankbaar moet zijn” laat die scheve machtsverhouding zien. Het gaat niet alleen om hulp bieden, maar ook om controle over hoe die hulp wordt ontvangen en gewaardeerd moet worden. De “echte vluchteling” versus de rest laat zien hoe wij denken. Dit is mijn vriend. Gaat het over die Marrokkaan? O, niet over Mo, dat is mijn buurman. Gastvrijheid? Ja. Maar alleen binnen bepaalde normen – de norm van de witte blik, of die ideeën over “waardigheid.”

Er is spanning tussen gastvrijheid en controle, tussen solidariteit en de verwachting dat mensen hun ‘plaats’ kennen binnen een samenleving moeten kennen.

Mijn reflectie: hoe kan solidariteit onvoorwaardelijker worden? Hoe kan de samenleving gastvrijheid bieden zonder voorwaarden die onderhuids zorgen dat de ander zich minderwaardig en afhankelijk voelt?

Alles is daar op gericht, van eten tot slapen. Je hebt geen regie. Ik wil af van dit systeem. Er moeten locale meldpunten komen om racisme, uitsluiting en systemen van marginalisatie zichtbaar te maken. Dat is een actie die nodig is voor organisaties zoals Comité 21 Maart zou willen. Want het is een actiedag voor plannen maken.

En er vallen doden door. Gezondheidszorg voor zwangere vrouwen in het azc is slecht. De babysterfte is hoger. Zo ver gaat. En wat vindt de Nederlandse onderbuik hiervan. Ik wil het niet weten. Maar ik vrees het ergste. 

Laten we deze uitsluiting, het racisme, de discrimatie en verregaande ontmenselijking tegengaan. Weest solidair, kom uit je kantoor en ga er heen. Zorg dat mensen informatie hebben, ons weten te vinden. Dat we echt in actie komen.

Dankjewel.”

(uiteindelijk niet opgelezen, maar gepraat)